Autisme en camouflage

Laatst woonde ik een lezing bij over autisme en camouflage. Ik weet dat veel mensen met
autisme dit doen. Hun ware zelf verbergen en zich aanpassen aan sociale situaties. Dit aspect
wordt vaak over het hoofd gezien of onderschat. Maar wat zijn eigenlijk de gevolgen hiervan?
Wat is camouflagegedrag en waarom doet men dit?
Mensen met autisme kunnen camouflagegedrag vertonen om sociale acceptatie te verkrijgen
en pesten of stigmatisering te vermijden. Dit kan variëren van oogcontact maken en
lichaamstaal imiteren tot het onderdrukken van specifieke interesses of het vermijden van
bepaalde prikkels. Je verbergt jezelf om beter bij je omgeving te passen en je probeert om niet
negatief op te vallen.
De worsteling die je voelt, verberg je zodat mensen je vooral niet raar of onaangepast vinden.
Soms of misschien zelfs vaak hebben wij moeite om sociale signalen en subtiliteiten te
begrijpen, wat tot verwarring en isolatie kan leiden. Camouflage kan hen helpen om in sociale
situaties beter geaccepteerd te worden.
Een paar voorbeelden.
Op netwerkbijeenkomsten ga ik altijd heel stoer bij een groepje mensen staan. Ik probeer
deel te nemen aan het gesprek, wat betekend dat ik luisterend kijk, af en toe knik of ja zeg.
Vaak gaat het te snel om het te kunnen volgen en ik snap niet hoe ik kan inhaken in het
gesprek. Als het een onderwerp is waar ik over mee kan praten, wordt smalltalk vaak bigtalk,
wat betekent dat ik helemaal opga in het onderwerp en het niet doorheb of mensen het wel
interessant vinden. Om dit te voorkomen, zeg ik weinig of niets.
Ook ken ik mensen met autisme die nauwelijks de deur uit gaan of deelnemen aan het sociale
leven. Er zijn er zelfs die vereenzamen of het bijvoorbeeld niet voor elkaar krijgen om een
opleiding af te ronden. Spreekangst, letterlijk niet praten in gezelschap, komt ook voor.
Positieven en negatieve gevolgen van camouflage
Camouflagegedrag kan nuttig zijn om in sociale situaties te functioneren en door te gaan voor
een ‘normaal’ persoon. Ik heb er meer contact door en het stelt mij in staat mijn bedrijf te
runnen. En als mensen met autisme camoufleren maken ze het de ander makkelijker.
De negatieve gevolgen zijn echter dat het uitputtend kan zijn en leiden tot stress en angst.
Het in stand houden van een masker kan leiden tot een gevoel van vervreemding van de eigen
identiteit en levenservaringen. Het verhullen van autismekenmerken kan ook het stellen van
een diagnose bemoeilijken. Hierdoor wordt het krijgen van de juiste ondersteuning lastiger.
De rol van bewustwording en acceptatie
Het is van groot belang om bewustzijn te vergroten over camouflagegedrag bij autisme en de
impact ervan. Zowel professionals als de samenleving als geheel moeten begrijpen dat
mensen met autisme vaak enorm hard werken om aan sociale verwachtingen te voldoen. Het bevorderen van acceptatie en participatie, waarin iedereen wordt geaccepteerd zoals ze zijn, kan bijdragen aan het verminderen van de behoefte aan camouflage.
Kunnen mensen met autisme er zelf iets aan doen?
Het gaat er niet altijd om wat anderen van je verwachten, maar ook om wat je van jezelf
verwacht. Ook ik verwacht vaak van mezelf dat ik op dezelfde manier moet kunnen
functioneren als mijn omgeving. Dat kan heel moeilijk zijn. Ik leer steeds beter om aan te
geven wat ik moeilijk vind of waarom ik iets anders doen bijvoorbeeld. Ik geef mezelf
toestemming om te doen wat voor mij belangrijk is. Niet iedereen kan hiermee goed omgaan,
maar ik merk dat dat wel steeds vaker mensen zijn die het wel begrijpen en accepteren. En de
vraag is: wiens probleem is het?
In essentie is camouflagegedrag bij autisme een complexe overlevingsstrategie die voortkomt
uit de uitdagingen van het autismespectrum. Door begrip, bewustwording en betrokkenheid
te bevorderen, kunnen we een omgeving creëren waarin mensen met autisme zichzelf kunnen
zijn zonder de noodzaak om hun ware aard te verbergen.
Tips
Er zijn een paar boeken over dit onderwerp. Ik heb ze zelf nog niet gelezen. Ik hoorde dat
“Anders gaat het ook” van Elise Cordaro een aanrader is.
Op YouTube kun je ook informatie vinden, o.a. een filmpje van Will Mandy: Autism and
camouflaging.